Τα παλιά χρόνια οι κάτοικοι των χωριών φόρτωναν στα μουλάρια τα πράγματά τους και ξεκινούσαν για τα χωράφια. Τα χωριά ερήμωναν.
Στον θέρο συμμετείχαν όλα τα μέλη της οικογένειας, ακόμα και τα μικρά παιδιά, τα οποία κουβαλούσαν νερό, φαγητό και εργαλεία.
Οι γυναίκες που είχαν μωρά τα φορτώνονταν στην πλάτη τους. Όταν έφτανα στο χωράφι άρχιζε η κοπιαστική δουλειά.
Για τον θερισμό χρησιμοποιούσαν τα δρεπάνια...
...και σε κάποιες περιοχές και την παλαμαριά.
Η δουλειά άρχιζε νωρίς το πρωί με τη δροσιά.
Τα στάχυα που έκοβαν τα έβαζαν σε μερικά σημεία στο χωράφι, σε μικρούς σωρούς, τα δεμάτια.
Κατόπιν έδεναν τα δεμάτια κάνοντας ζωνάρια από τα ίδια τα στάχυα, τα οποία προηγουμένως είχαν βρέξει για να μαλακώσουν και να μην σπάζουν. Στην συνέχεια τα φόρτωναν στα μουλάρια ή τα κάρα και τα μετέφεραν στο αλώνι.
Εκεί τα τοποθετούσαν το ένα πάνω στο άλλο, φτιάχνοντας μικρούς λόφους, τις θημωνιές.
Κάθε οικογένεια είχε το δικό της αλώνι. Το αλώνι ήταν ένας χώρος, τον οποίο προηγουμένως είχαν στρώσει με πλατιές πέτρες. Στην μέση τοποθετούσαν έναν ξύλινο στύλο, στον οποίο έδεναν τα ζώα για να περιστρέφονται.
Έπαιρναν λοιπόν μερικά δεμάτια και τα έστρωναν στο αλώνι.
Μετά ζεύανε στα μουλάρια ή στα βόδια την δοκάνη.
Η δοκάνη ήταν ένα πλατύ ξύλο, που στο κάτω μέρος είχε κοφτερές πέτρες. Πάνω στην δοκάνη καθόταν ένας άνθρωπος για να δίνει βάρος. Καθώς γύριζαν τα ζώα, η δοκάνη έκοβε τα στάχυα σε μικρά κομματάκια.
Σε κάποια μέρη απλώς έβαζαν τα ζώα να γυρνούν γύρω από το αλώνι πατώντας τα απλωμένα στάχυα, προκειμένου να να λιανιστούν (να κοπούν σε μικρά κομματάκια).
Στο τέλος, έπρεπε να ξεχωρίσουν τον καρπό (το σιτάρι) το οποίο ήταν ανακατεμένο με άχυρα. Για να γίνει αυτό, έπρεπε να το λιχνίσουν.
Προϋπόθεση για να γίνει το λίχνισμα ήταν να φυσάει. Γι αυτό φρόντιζαν τα αλώνια να είναι σε ύψωμα. Γέμιζαν λοιπόν έναν κουβά με σιτάρι και άχυρα και τον άδειαζαν από ψηλά πάνω σε ένα χαλί.
Προϋπόθεση για να γίνει το λίχνισμα ήταν να φυσάει. Γι αυτό φρόντιζαν τα αλώνια να είναι σε ύψωμα. Γέμιζαν λοιπόν έναν κουβά με σιτάρι και άχυρα και τον άδειαζαν από ψηλά πάνω σε ένα χαλί.
Σε άλλα μέρη πάλι, έπιαναν τα στάχυα με ένα δεκριάνι...
...και τα πετούσαν ψηλά στον αέρα.
Τα άχυρα, που ήταν ελαφρύτερα από το σιτάρι, τα έπαιρνε ο αέρας ενώ ο καρπός έπεφτε κάτω.
Τέλος, για να μείνει ο καθαρός καρπός, τον κοσκίνιζαν με ένα κόσκινο, το δερμόνι.
Σήμερα, βέβαια, η κατάσταση είναι αρκετά διαφορετική...
Την δουλειά πολλών ανθρώπων την κάνει πια μία θεριζοαλωνιστική μηχανή.
Η θεριζοαλωνιστική μηχανή θερίζει και ταυτόχρονα ξεχωρίζει τον καρπό (τον οποίον ταυτόχρονα αδειάζει σε φορτηγό) και μαζεύει τα άχυρα σε δεμάτια.
Μόνο που τα δεμάτια δεν μοιάζουν όπως παλιά...
Και το χωράφι μετά το τέλος της εργασίας φαίνεται κάπως έτσι:
(Τις πληροφορίες -με κάποιες αλλαγές-τις πήραμε από το συναδελφικό blog psamouxos.blogspot.)
Δείτε τον θερισμό και το αλώνισμα σε βίντεο.
Όπως γινόταν παλιά...
...Και όπως γίνεται τώρα:
Και ένα μουσικό τέλος!
Παραδοσιακό τραγούδι του θερισμού:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου