Η Επανάσταση στην Ήπειρο, την Θεσσαλία και την Μακεδονία

Το μάθημα σε παρουσίαση:

(Από τον δάσκαλο Σουδία Γιάννη)

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Α. ΗΠΕΙΡΟΣ

Οι Σουλιώτες, που από τον Δεκέμβριο του 1820 βρίσκονταν ξανά στο Σούλι, ξεσηκώθηκαν για μια ακόμη φορά εναντίον των Τούρκων. Επιτέθηκαν εναντίον της Πάργας και της Άρτας, αλλά δεν μπόρεσαν να τις κυριεύσουν. Νίκησαν ωστόσο τους Οθωμανούς στα Πέντε Πηγάδια. Στα τέλη του 1821 οι Αλβανοί σύμμαχοί τους τούς εγκατέλειψαν. Αναγκάστηκαν τότε να επιστρέψουν στο Σούλι, υπογράφοντας ανακωχή με τους Οθωμανούς.

Αργότερα, και μετά την εξόντωση του Αλή Πασά, ο Χουρσίτ ξεκίνησε από την Ήπειρο για να καταστείλει την Επανάσταση στην Πελοπόννησο. Οι Σουλιώτες, μαζί με άλλους Έλληνες και φιλέλληνες, επιχείρησαν να τον σταματήσουν. Όμως οι ελληνικές δυνάμεις έκαναν το σφάλμα να παραχωρήσουν την αρχηγία στον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο ο οποίος, ως Φαναριώτης και πολιτικός δεν ήξερε από πόλεμο. Το αποτέλεσμα ήταν στην μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822) οι Έλληνες να πάθουν πανωλεθρία, αδυνατώντας να αντιμετωπίσουν τον πολυάριθμο και καλά οργανωμένο τουρκικό στρατό.

Οι Σουλιώτες αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν (Σεπτέμβριος 1822) και να εγκαταλείψουν οριστικά το Σούλι.

Β. ΘΕΣΣΑΛΙΑ

Η Θεσσαλία επαναστάτησε τον Μάιο του 1821. Οι κάτοικοι του Πηλίου, με ηγέτες τούς Φιλικούς Άνθιμο Γαζή και Κυριάκο Μπασδέκη, πολιόρκησαν τον Βόλο και το Βελεστίνο. Διασκορπίστηκαν όμως, όταν κινήθηκε εναντίον τους ο Δράμαλης (Μαχμούτ Πασάς).

Γ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Ο μεγαλέμπορος Εμμανουήλ Παπάς ορίστηκε από την Φιλική Εταιρεία αρχηγός του αγώνα στην Χαλκιδική. Γι’ αυτόν τον λόγο τον Μάρτιο του 1821 έφυγε από την Κωνσταντινούπολη για την Μακεδονία όπου, με ορμητήριο το Άγιο Όρος, ξεσήκωνε τους κατοίκους σε επανάσταση.

Οι Τούρκοι αντέδρασαν αφοπλίζοντας τους κατοίκους, συλλαμβάνοντας προεστούς και καταστρέφοντας χωριά των περιοχών αυτών. Οι επαναστάτες, πολεμώντας με τα οθωμανικά στρατεύματα στην Χαλκιδική, ηττήθηκαν και διαλύθηκαν.

Στην Δυτική Μακεδονία, την σημαία της Επανάστασης την σήκωσε η Νάουσα από τον Φεβρουάριο του 1822, με αρχηγούς τον Τάσο Καρατάσιο και τον Ζαφειράκη Λογοθέτη.

Οι Τούρκοι, αφού την πολιόρκησαν, την κατέλαβαν τον Απρίλιο του 1822 και την κατέστρεψαν. Πολλές γυναίκες της πόλης, για να μην πέσουν στα χέρια των εχθρών, έπεσαν μαζί με τα παιδιά τους στον γκρεμό του καταρράκτη της Αράπιτσας, δημιουργώντας ένα νέο Ζάλογγο.

Τελικά, η Επανάσταση στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα κατεστάλη. 

Οι επαναστατικές κινήσεις των περιοχών αυτών, εξαιτίας της έλλειψης οργάνωσης και της παρουσίας ισχυρών οθωμανικών δυνάμεων εκεί, οδηγήθηκαν σε αποτυχία.

Η επαναστατική δραστηριότητα στα τέλη του 1822 είχε περιοριστεί στην Πελοπόννησο, την Στερεά Ελλάδα και σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου.

(Τις εικόνες τις πήραμε από το 8ο Δημοτικό Νάουσας.)